Η Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας υλοποιείται από το Υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με την UNICEF στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.
Το Πρόγραμμα “Τροφή για Δράση” είναι μέρος της Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας που υλοποιείται στα σχολεία και παρέχει εργαλειοθήκες με εκπαιδευτικό και ενημερωτικό υλικό σε εκπαιδευτικούς, γονείς/φροντιστές και παιδιά Νηπιαγωγείου, Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. Μέσω μιας ειδικά σχεδιασμένης πλατφόρμας, προσφέρει πλούσιο εκπαιδευτικό και ενημερωτικό υλικό, ενισχύοντας τις προσπάθειες για την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
Στόχος του Προγράμματος είναι η υιοθέτηση τεσσάρων βασικών συμπεριφορών από τους μαθητές και τις μαθήτριες. Για τον σκοπό αυτό, παρέχονται εξατομικευμένοι οδηγοί και πλούσιες εργαλειοθήκες, χωρισμένες ανά συμπεριφορά, τόσο για εκπαιδευτικούς όσο και για γονείς/φροντιστές.
Οι εργαλειοθήκες είναι εκπαιδευτικό υλικό που απευθύνονται σε όλες τις βαθμίδες υποχρεωτικής εκπαίδευσης και προωθούν συμπεριφορές υγιεινής διατροφής και ενίσχυσης της σωματικής δραστηριότητας. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να υλοποιήσουν, μέσω διαφορετικών σεναρίων και διαδρομών, τις δραστηριότητες της πλατφόρμας εντός του ωρολογίου προγράμματος, με ενεργό συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών. Παράλληλα, η πλατφόρμα παρέχει δραστηριότητες και ενημερωτικό υλικό για τους/τις εφήβους/έφηβες και τους γονείς/φροντιστές, ώστε να ενισχύσουν την προσπάθεια αυτή και εκτός σχολείου.
Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, υπάρχουν ορισμένες συμπεριφορές που σχετίζονται περισσότερο με τον κίνδυνο εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας. Έχοντας αυτή τη γνώση, στόχος των εργαλειοθηκών και του Προγράμματος είναι η υιοθέτηση τεσσάρων βασικών συμπεριφορών από τα παιδιά:
Στην αρχική σελίδα, θα βρείτε επιλογές που σας οδηγούν στους ενημερωτικούς Οδηγούς και στις δραστηριότητες, ανάλογα με το αν είστε εκπαιδευτικός, έφηβος/έφηβη ή γονέας/φροντιστής. Με βάση το ρόλο σας, θα δείτε αντίστοιχο υλικό. Οι δραστηριότητες διαχωρίζονται ανά συμπεριφορά-στόχο: Κατανάλωση νερού, κατανάλωση πρωινού και ενδιάμεσων γευμάτων, επαρκής σωματική δραστηριότητα και μείωση του καθιστικού χρόνου.
Ναι, σε αρκετές δραστηριότητες θα βρείτε εποπτικό υλικό. Ενδεικτικά, υπάρχει υλικό για προβολή μέσω προβολέα (βίντεο), υλικό για εκτύπωση ή για να σας δώσει ιδέες καθώς και δραστηριότητες για εκτύπωση ή αναδημιουργία, τις οποίες μπορείτε να βρείτε στους Ειδικούς οδηγούς ή στο υλικό που προορίζεται για τους/τις εφήβους/ες.
Βήμα 1ο: Εγγραφή στην πλατφόρμα.
Βήμα 2ο: Παρακολούθηση της σχετικής επιμόρφωσης κάνοντας κλικ εδώ.
Βήμα 3ο: Εξοικείωση με τους Οδηγούς και τις δραστηριότητες της πλατφόρμας που απευθύνονται στον/στην εκπαιδευτικό.
Βήμα 4ο: Σας προτείνουμε να ξεκινήσετε με δραστηριότητες που εισάγουν τη θεματική της κάθε συμπεριφοράς-στόχου. Επιλέξτε δραστηριότητες ρουτίνας, π.χ. “Διάλειμμα ευεξίας” και δραστηριότητες που σας δίνουν ιδέες για τη διαμόρφωση του φυσικού περιβάλλοντος π.χ. παρακινήστε τους/τις μαθητές/μαθήτριες να βρουν έναν “κολλητό/κολλητή αυτοβελτίωσης”.
Βήμα 5ο: Φροντίστε να ενημερώσετε τους μαθητές και μαθήτριές σας για την πλατφόρμα και το υλικό που υπάρχει διαθέσιμου γι’ αυτούς/αυτές.
Βήμα 6ο: Εάν είναι εφικτό ενημερώστε τους γονείς/φροντιστές σχετικά με το πρόγραμμα “Τροφή για Δράση”, τις εργαλειοθήκες, τους στόχους του προγράμματος, την ύπαρξη της πλατφόρμας και για τις ανάγκες και προσδοκίες σας από αυτούς/ές, ώστε να κυλήσει ομαλά η υλοποίηση του προγράμματος και να επιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Η επιμόρφωση δεν είναι υποχρεωτική, αλλά σίγουρα θα σας βοηθήσει να αξιοποιήσετε στο έπακρο το υλικό του Προγράμματος “Τροφή για Δράση” στην τάξη σας!
Για αυτό το λόγο, δημιουργήσαμε μια σειρά από επιμορφωτικά βιωματικά βίντεο με τους ανθρώπους που σχεδίασαν το Πρόγραμμα. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε στο δικό σας ρυθμό κάνοντας κλικ εδώ, ενώ παράλληλα εξερευνάτε και το υλικό των εργαλειοθηκών που βρίσκεται στην πλατφόρμα. Η συνολική διάρκεια της επιμόρφωσης είναι 7 ώρες και περιλαμβάνει πληροφοριακά βίντεο, κουίζ και βιωματικές δραστηριότητες. Με την ολοκλήρωσή της, θα λάβετε και βεβαίωση παρακολούθησης και συμμετοχής.
Σας προτείνουμε να ξεκινήσετε διαβάζοντας το υλικό του Γενικού Οδηγού. Έτσι, θα εξοικειωθείτε με τους πυλώνες του προγράμματος και τις τέσσερις συμπεριφορές-στόχους. Στη συνέχεια, μελετήστε τους Ειδικούς Οδηγούς που έχουν αναπτυχθεί για κάθε επιμέρους συμπεριφορά, για να εμβαθύνετε και να δείτε συνοπτικά τις διαθέσιμες δραστηριότητες. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τις δραστηριότητες και τα βίντεο σε κάθε ειδικό οδηγό, να συγκεντρώσετε υλικό και να οργανώσετε την υλοποίησή τους. Εάν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες για την επιστημονική τεκμηρίωση των συμπεριφορών-στόχων μπορείτε να διαβάσετε το Βοηθητικό Κείμενο Επιστημονικής Τεκμηρίωσης που θα βρείτε μαζί με τον Ειδικό Οδηγό.
Για να ξεκινήσετε, μπορείτε να επιλέξετε μία από τις τέσσερις (4) επιθυμητές συμπεριφορές για έναν πιο υγιεινό και δραστήριο τρόπο ζωής. Στόχος είναι η σταδιακή ένταξη δραστηριοτήτων ρουτίνας που ενισχύουν την κάθε συμπεριφορά-στόχο στην καθημερινότητα της τάξης. Στη συνέχεια μπορείτε να αναδιαμορφώσετε το φυσικό περιβάλλον της τάξης ή του σχολείου, προσαρμόζοντας το υλικό στις ανάγκες σας.
Επίσης, να θυμάστε ότι είναι σημαντικό να λειτουργείτε κι εσείς ως θετικά πρότυπα συμπεριφοράς. Σας ενθαρρύνουμε να γίνετε το πρότυπό τους υιοθετώντας τις συμπεριφορές-στόχους στην τάξη.
Το υλικό ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε εκπαιδευτικής βαθμίδας και συνδέεται με το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών. Περισσότερες πληροφορίες για τη σύνδεση με το Πρόγραμμα Σπουδών και ιδέες για την αξιοποίηση του υλικού θα βρείτε στη σελίδα της κάθε δραστηριότητας. Αν ενδιαφέρεστε να δείτε την εργαλειοθήκη που έχει αναπτυχθεί για το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό, πατήστε εδώ.
Ένα κρίσιμο βήμα είναι η ενεργή ενημέρωση και καθοδήγηση των μαθητών και μαθητριών σας. Προτείνουμε να αφιερώσετε λίγο χρόνο στο μάθημα σας για:
Εισαγωγή στην πλατφόρμα: Παρουσιάστε την πλατφόρμα στους μαθητές και μαθήτριες και ενθαρρύνετε τους/τες να περιηγηθούν στη σελίδα και να πραγματοποιήσουν την εγγραφή τους. Η εγγραφή μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα σε λίγα λεπτά στο πλαίσιο του μαθήματος της πληροφορικής ή και σε δικό τους χρόνο στο σπίτι.
Δείξτε τους ένα βίντεο: H πλατφόρμα διαθέτει μια σειρά από 10 βίντεο που απευθύνονται αποκλειστικά εκπαιδευτικός και γονέα/φροντιστή και 10 βίντεο που απευθύνονται στον/στην έφηβο/έφηβη (π.χ. η σημασία κατανάλωσης του νερού, μάθε να διαβάζεις την διατροφική ετικέτα κλπ.). Μπορείτε να τα αξιοποιήσετε στα πλαίσια τους μαθήματος π.χ. για να εισάγετε μια θεματική ή να οργανώσετε έναν αγώνα επιχειρηματολογίας.
Συνδέστε την πλατφόρμα με εργασίες: Αναθέστε εργασίες που συνδέονται με την πλατφόρμα, όπως η δημιουργία παρουσιάσεων ή άρθρων με θέμα την υγιεινή διατροφή και σωματική δραστηριότητα.
Χρήση της πλατφόρμας ως εργαλείο έρευνας: Ενθαρρύνετε τους μαθητές και τις μαθήτριες να αξιοποιούν την κεντρική σελίδα και τα βίντεο ως πηγή πληροφόρησης για εργασίες σχετικές με την υγεία και την ευεξία.
Σας ενθαρρύνουμε να επικοινωνήσετε με τους γονείς/φροντιστές και να τους/τις προτρέψετε να εγγραφούν στην πλατφόρμα, ώστε να σας υποστηρίξουν στην εφαρμογή του προγράμματος. Για παράδειγμα, μπορείτε να ενημερώσετε τους γονείς/ φροντιστές για τις δράσεις που σκοπεύετε να κάνετε ώστε να τους έχετε συμμάχους σας στην προσπάθεια ή και να τους κινητοποιείτε με αυτόν τον τρόπο να διαβάσουν το ενημερωτικό υλικό με στόχο την υιοθέτηση των υγιεινών συνηθειών απ’ όλη την οικογένεια.
Η ευθύνη για την υλοποίηση του προγράμματος στο σχολείο σας ανήκει σε όλους, είναι μια συλλογική προσπάθεια, μια “ολιστική σχολική προσέγγιση”. Για να επιτευχθεί αυτό με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ένας/μία εκπαιδευτικός ή μια ομάδα εκπαιδευτικών αναλαμβάνει τον ρόλο του συντονισμού, ώστε να καθοδηγεί και να συντονίζει το σύνολο των εκπαιδευτικών που υλοποιούν τις δράσεις.
Δίπλα στο σχολείο και τους/τις εκπαιδευτικούς θα βρίσκονται οι περιφερειακές ομάδες δράσης του Έργου, στις οποίες θα συμμετέχουν υπεύθυνες/υπεύθυνοι αγωγής υγείας, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και πολιτιστικών θεμάτων ή και σχολικών δραστηριοτήτων, εκπρόσωποι των Πανεπιστημίων της περιοχής σας και των Κέντρων για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Σύμβουλοι Εκπαίδευσης, εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Κοινωνίας των Πολιτών.
Ναι, σας προτρέπουμε να περιηγηθείτε στις δραστηριότητες της πλατφόρμας ανεξάρτητα από την ειδικότητά σας ως εκπαιδευτικός. Επιλέξτε ό,τι ταιριάζει καλύτερα στη τάξη ή στο μάθημά σας. Μπορείτε να τροποποιήστε τις δραστηριότητες, ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες των μαθητών και μαθητριών σας. Επιπλέον, σας ενθαρρύνουμε να συνεργαστείτε με συναδέλφους/ισσες για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων.
Ενδεικτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις εργαλειοθήκες ως ακολούθως:
Όχι, δεν απαιτείται η συγκατάθεσή τους για την υλοποίηση του προγράμματος, καθώς δεν συλλέγουμε προσωπικά δεδομένα των μαθητών/μαθητριών ή των γονέων/φροντιστών μέσα από το σχολείο. Ωστόσο, για την εγγραφή των ίδιων των μαθητών/μαθητριών στην ιστοσελίδα, την πρόσβαση στο περιεχόμενό της και τη συμμετοχή στις αξιολογήσεις, απαιτείται η συγκατάθεση του γονέα ή κηδεμόνα για άτομα κάτω των 16 ετών. Η εγγραφή αυτών των ατόμων ως χρηστών, η πρόσβαση και η καταχώρηση των στοιχείων που απαιτούνται για τις αξιολογήσεις θα πραγματοποιούνται είτε από τον ίδιο τον γονέα ή κηδεμόνα είτε με τη ρητή συγκατάθεσή τους.
Για να πετύχετε τη μέγιστη αλλαγή συμπεριφοράς στους μαθητές και μαθήτριες σας, η υλοποίηση του προγράμματος θα πρέπει να ακολουθεί μια ολιστική προσέγγιση που θα αγκαλιάζει ολόκληρο το σχολείο. Σας ενθαρρύνουμε να ενημερώσετε τον/την Διευθυντή/ντρια (εάν δεν έχει ενημερωθεί ήδη), αλλά και το σύνολο των εκπαιδευτικών του σχολείου, και να τους/τις προσκαλέσετε να συμμετέχουν ενεργά!